artingreece.gr

Το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο παρουσιάζει από την Τετάρτη 28 Μαρτίου έως και τις 17 Ιουνίου 2007 την περιοδική έκθεση με τίτλο "Γιάννης Κολέφας (1927 – 1986) - Οδοιπορικό στην τέχνη του ψηφιδωτού".

Ο Γιάννης Κολέφας γεννήθηκε το 1927 στο χωριό Σταυροσκιάδι Πωγωνίου στην Ήπειρο. Αποφοίτησε από την ΑΣΚΤ το 1955. Το 1959 πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη ζωγραφική και στην τεχνική και αποκατάσταση του ψηφιδωτού στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στη Ραβέννα. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του, ο Γιάννης Κολέφας επιστρέφει στην Ελλάδα και ρίχνεται στο στίβο της συντήρησης. Είναι, εξάλλου, ο πρώτος επιστημονικά καταρτισμένος συντηρητής ψηφιδωτού στη χώρα. Για πάνω από είκοσι χρόνια ταξιδεύει συντηρώντας ψηφιδωτά: Πόρτα-Παναγιά Τρικάλων, Νέα Μονή Χίου, Άγιος Δημήτριος Θεσσαλονίκης, Άγιος Γεώργιος (Ροτόντα) Θεσσαλονίκης, Μονή Λατόμου, Μονή Δαφνίου, Πέλλα, Νικόπολη, Δήλος, Ρόδος, Φίλιπποι, Ολυμπία αλλά και Ιεροσόλυμα αποτελούν λίγους μόνο από τους σταθμούς της μακράς πορείας του. Ακολουθεί τα ίχνη των αρχαίων και βυζαντινών ψηφοθετών, με σεβασμό στις δημιουργίες τους και βαθιά γνώση των υλικών τους, εφαρμόζοντας, παράλληλα, σύγχρονες πρωτοποριακές μεθόδους συντήρησης και αποκατάστασης των έργων τέχνης. Επιβλέπει και καθοδηγεί πολυάριθμα συνεργεία συντήρησης ταυτόχρονα σε ολόκληρη την Ελλάδα. Εργάζεται αδιάκοπα, συχνά σε αντίξοες συνθήκες, με μόνο σκοπό τη διάσωση των ψηφιδωτών και την παράδοσή  τους στην ιστορία.

Από το 1965 έως το 1974, ο Γιάννης Κολέφας εργάζεται στο Βυζαντινό Μουσείο ως στέλεχος και διδάσκων του Κεντρικού Εργαστηρίου Συντηρήσεως και Αποκαταστάσεως Ζωγραφιών και Ψηφιδωτών. Το 1984 αναγορεύεται επίκουρος καθηγητής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών που πραγματοποιεί ως συντηρητής, ο καλλιτέχνης Κολέφας αποτυπώνει με το χρωστήρα του την ομορφιά των τόπων που επισκέπτεται. Τα έργα με θέμα τους το Κλαψί Ευρυτανίας (1965-1966) ξεχωρίζουν για τον χρωματικό πλούτο της παλέτας και την απόλυτα προσωπική απόδοση της ελληνικής φύσης, μπολιασμένη με την απλότητα της λαϊκής τέχνης. Στα υπόλοιπα έργα που απεικονίζουν τοπία της Ελλάδας (1975-1980) ο Κολέφας, χωρίς να αποβάλλει τη λαϊκότητα του ιδιώματός του, ζωγραφίζει πιο ρεαλιστικά απόψεις πόλεων και νησιών ιδωμένες από πρωτότυπες οπτικές γωνίες, λουσμένες στο φως και το χρώμα. Με τα έργα αυτά ο καλλιτέχνης Κολέφας τεκμηριώνει τα ταξίδια του συντηρητή, μεταφέροντας στον σημερινό θεατή την προσωπική του συνείδηση της ελληνικής γης.

Η έκθεση φιλοξενείται στις αίθουσες της Villa Ilissia. Έχει στόχο να αναδείξει την πολύπλευρη προσφορά του Γιάννη Κολέφα στον τομέα της συντήρησης, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, καθώς και της διδασκαλίας της τέχνης του ψηφιδωτού, μέσα από ένα πολύ σημαντικό μέρος της δουλειάς του.

Στην πρώτη ενότητα, με τίτλο «Σε αναζήτηση του προσωπικού καλλιτεχνικού δρόμου (1955-1963)» εκτίθενται τα πρώιμα ζωγραφικά έργα του Κολέφα, τα οποία πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Το ενδιαφέρον του για τη γυναικεία μορφή φανερώνει την επίδραση του δασκάλου του Γιάννη Μόραλη. Ωστόσο, η ιδιαίτερη καλλιτεχνική προσωπικότητα του Κολέφα διαφαίνεται στα σχέδιά του. Στα ιδιαίτερα εκφραστικά πορτρέτα του, τέλος, εκδηλώνεται η αγάπη του για τους καθημερινούς ανθρώπους και φανερώνεται η ικανότητά του στην απόδοση των διαφορετικών τους χαρακτηριστικών.

Στη συνέχεια παρουσιάζονται, για πρώτη φορά στο κοινό, φωτογραφίες από το αρχείο του Κεντρικού Εργαστηρίου Συντηρήσεως και Αποκαταστάσεως Ζωγραφιών και Ψηφιδωτών (στο ΚΕΣ εργάστηκαν οι σπουδαίοι συντηρητές Φώτης Ζαχαρίου, Τάσος Μαργαριτώφ, Σταύρος Μπαλτογιάννης), καθώς και από το αρχείο Κολέφα. Τις φωτογραφίες συνοδεύουν τμήματα από σημαντικά αρχαία και παλαιοχριστιανικά ψηφιδωτά δάπεδα που ο ίδιος συντήρησε. Ακολουθούν (ενότητα «Η Ελλάδα του Γιάννη Κολέφα») ζωγραφικές και ψηφιδωτές δημιουργίες της ώριμης καλλιτεχνικής του περιόδου, που φέρουν πάνω τους έντονη την ιδιαίτερη προσωπικότητα και το ύφος του Κολέφα.

Στην επόμενη ενότητα, «Αντίγραφα έργων βυζαντινής τέχνης», εκτίθενται αντίγραφα λαμπρών βυζαντινών ψηφιδωτών φιλοτεχνημένα από το Γιάννη Κολέφα, τα οποία προέρχονται από τη Συλλογή Αντιγράφων του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου. Το αντίγραφο της παράστασης του Νιπτήρα από το Καθολικό της Νέας Μονής Χίου, αλλά και το αντίγραφο του τέμπλου της Πόρτα-Παναγιάς Τρικάλων φιλοτεχνήθηκαν με σκοπό να παρουσιαστούν στην έκθεση του 1964, Η Βυζαντινή Τέχνη, Τέχνη Ευρωπαϊκή, που πραγματοποιήθηκε στο Ζάππειο. Και τα δύο δημιουργήθηκαν κατόπιν παραγγελίας του διευθυντή του Βυζαντινού Μουσείου, Μανόλη Χατζηδάκη, έργο του οποίου υπήρξε και η ίδρυση του ΚΕΣ.

Μια προσπάθεια να παρουσιαστεί ο προσωπικός του χώρος έμπνευσης και δημιουργίας γίνεται στην ενότητα «Στο εργαστήριο του ψηφοθέτη». Στο εργαστήριό του ο Γιάννης Κολέφας, με τη συνδρομή των σπουδαστών της ΑΣΚΤ αλλά και των συντηρητών μελών των συνεργείων του, πραγματοποιούσε τις πολυάριθμες παραγγελίες ψηφιδωτών έργων που δεχόταν από ολόκληρη την Ελλάδα. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται τα υλικά και τα εργαλεία του καλλιτέχνη Κολέφα.

Τα ψηφιδωτά και ζωγραφικά έργα της τελευταίας δημιουργικής του περιόδου, με θέματα προερχόμενα από την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Ήπειρο, εκτίθενται στην επόμενη αίθουσα -«Επιστροφή στην Ήπειρο (1980-1986)- ενώ το μωσαϊκό της ζωής και της δημιουργίας του ολοκληρώνεται -«Ύμνος στην ιστορία και την τέχνη της Μακεδονίας»- με μια αναφορά στη σπουδαία ψηφιδωτή του σύνθεση στην Κεντρική Αίθουσα Τελετών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Τέλος, στο πλαίσιο της έκθεσης, το Γραφείο Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Μουσείου έχει σχεδιάσει το πρόγραμμα «Ταξίδι στον κόσμο των ψηφιδωτών».  Στους νεαρούς επισκέπτες της έκθεσης θα διανέμεται δωρεάν το ομότιτλο εκπαιδευτικό έντυπο.

Για περισσότερες πληροφορίες:
   Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο
   Βασ. Σοφίας 22, 10675, Αθήνα
   Τηλ.: 210.7211027, 7232178, 7231570
   Fax: 210.7231883
   E-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Δείτε επίσης:
- Το site του Υπουργείου Πολιτισμού για το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο